معرفي نشريه
بر اساس نامه شماره 3/4817 مورخ 1386/6/11 دفتر امور پژوهشی وزارت علوم،تحقیقات و فناوری و بیانیه رای کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور در تاریخ 1386/4/23 ،به این فصلنامه درجه علمی-پژوهشی اعطا شده است.
در راستای توسعه خدمات الکترونیک نشریات انجمن فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران پایگاه جدید نشریه راهاندازی شد. هدف از راهاندازی پایگاه جدید تسریع اطلاعرسانی عملکرد نشریه، گسترش خدماترسانی به پژوهشگران رشتههای مرتبط و ایجاد امکان برقراری ارتباط بین محققین این رشته بوده است .
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - ارائه ی یک روش بهبود یافته مبتنی بر انتشار برچسب و رویکرد بهینه سازی ماژولاریتی برای تشخیص جوامع در شبکه های اجتماعی پویا
محمد ستاری کارمران زمانی فرشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399تشخیص جوامع در شبکههای اجتماعی پویا یکی از مهمترین موضوعات تحقیقاتی است که در سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته شده است. رویکردهای گوناگونی برای تشخیص جوامع در شبکههای اجتماعی در حالت پویا وجود دارد. از بین رویکردها، رویکرد انتشار برچسب به عنوان یک رویکرد ساده، کارا چکیده کاملتشخیص جوامع در شبکههای اجتماعی پویا یکی از مهمترین موضوعات تحقیقاتی است که در سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته شده است. رویکردهای گوناگونی برای تشخیص جوامع در شبکههای اجتماعی در حالت پویا وجود دارد. از بین رویکردها، رویکرد انتشار برچسب به عنوان یک رویکرد ساده، کارا و تصادفی مطرح شده است. این رویکرد شامل روشهای بسیاری است که غالبا مبتنی بر حالت تصادفی این رویکرد هستند. از میان این روشها، روش رتبهبندی برچسب مبتنی بر زمان این رویکرد را از حالت تصادفی خارج کرده است و به آن قطعیت بخشیده است. البته مسلما این رویکرد هم با مشکلاتی مواجه است، یکی از مشکلات این است وقتی یک گره میخواهد به یک جامعه بپیوندد، ساختار درونی آن جامعه جهت پیوستن گره در نظر گرفته نمیشود. بنابراین برای حل این مشکل، یک رویکرد جدید به نام حریصانه به رویکرد انتشار برچسب اضافه شده است. رویکرد جدید ارائهشده به همراه روش رتبهبندی برچسب مبتنی بر زمان و نسخهی غیراشتراکی روش انتشار برچسب برجستهی گسترشیافته در مجموعههای دادهای مورد ارزیابی اعم از واقعی و ساختگی پیادهسازی شدهاند. نتایج نشان میدهد که روش پیشنهادی نسبت به دو روش دیگر از لحاظ میزان صحت براساس دو پارامتر ماژولاریتی و اطلاعات متقابل نرمال شده بهتر عمل کرده است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارزیابی آمادگی دولت الکترونیکی در دانشگاههای ایران موردکاوی: دانشگاه تربیت مدرّس
سعید حیدری غلامعلی منتظرشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399با توجه به اینکه دانشگاهها به عنوان پرچمدار پیشرفت و نوآوری در جامعه شناخته میشوند انتظار از سطح بلوغ دولت الکترونیکی در دانشگاهها بیشتر از سایر سازمانهای دولتی است. دانشگاهها با عنایت به ظرفیت بالای سرمایهی انسانی، قابلیت آن را دارند زودتر از سایر سازمانها خود چکیده کاملبا توجه به اینکه دانشگاهها به عنوان پرچمدار پیشرفت و نوآوری در جامعه شناخته میشوند انتظار از سطح بلوغ دولت الکترونیکی در دانشگاهها بیشتر از سایر سازمانهای دولتی است. دانشگاهها با عنایت به ظرفیت بالای سرمایهی انسانی، قابلیت آن را دارند زودتر از سایر سازمانها خود را با دولت الکترونیکی تطبیق دهند. برای تحقق این انتظارات دولت الکترونیکیِ دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی باید به طور مستمر مورد ارزیابی قرار گیرند. در این مقاله به منظور طراحی مدلی برای ارزیابی آمادگی دولت الکترونیکی در سطح دانشگاه، مدلی استخراج شده که شامل شاخصهای «وابسته به دانشگاه» و شاخصهای «مستقل از دانشگاه» است، شاخصهای وابسته به دانشگاه عبارتند از: «اعتماد»، «سیاست اجرایی و قوانین»، «منابع انسانی»، «یکپارچگی»، «بودجه»، «زیرساختهای فناورانّه»، «فرهنگ دیجیتالی» و« نظارت، پشتیبانی و هماهنگی»، همچنین شاخص «زیرساختهای ملّی» به عنوان شاخص مستقل از دانشگاه در نظر گرفته شده است. در ادامه در مطالعهی میدانی از مدل مذکور برای ارزیابی آمادگی دولت الکترونیکی در دانشگاه تربیت مدرّس استفاده شده است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - افزایش مقدار داده جمعآوری شده و کاهش مصرف انرژی با استفاده از کدگذاری شبکه و سینکهای متحرک در شبکههای حسگر بیسیم
احسان خراطیشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399شبکه حسگر بیسیم شامل تعدادی گره حسگر ثابت بوده که گرههای سینک برای جمعآوری دادهها بین گرهها حرکت میکنند. برای کاهش مصرف انرژی و افزایش مقدار داده جمعآوری شده نیاز به تعیین مسیر بهینه و مکان اقامت سینکهای متحرک است که سبب افزایش عمر شبکههای حسگر بیسیم میشود. ا چکیده کاملشبکه حسگر بیسیم شامل تعدادی گره حسگر ثابت بوده که گرههای سینک برای جمعآوری دادهها بین گرهها حرکت میکنند. برای کاهش مصرف انرژی و افزایش مقدار داده جمعآوری شده نیاز به تعیین مسیر بهینه و مکان اقامت سینکهای متحرک است که سبب افزایش عمر شبکههای حسگر بیسیم میشود. این مقاله، با استفاده از کدگذاری شبکه، یک مدل ریاضی خطی صحیح مختلط یا MILP برای تعیین مسیر بهینه چندپخشی از گرههای حسگر منبع به سینکهای متحرک در شبکههای حسگر بیسیم ارایه داده که زمان و مکانهای اقامت سینکها را تعیین میکند تا جمعآوری دادههای کدگذاری شده حداکثر شود و تاخیر حرکت سینکها و میزان مصرف انرژی کاهش یابد. حل این مساله در زمان چندجملهای به دلیل دخیل بودن پارامترهای مختلف و محدود بودن منابع شبکههای حسگر بیسیم امکانپذیر نیست. لذا برای حل این مساله در زمان چندجملهای، چند الگوریتم اکتشافی و حریصانه و کاملا توزیعشده پیشنهاد شده تا حرکت سینکها و مکان اقامت آنها را براساس حداکثر کردن مقدار دادههای کدگذاری شده و نوع مهلت زمانی دادهها تعیین کند. با شبیهسازی نشان داده که روش بهینه و استفاده از کدگذاری و الگوریتمهای پیشنهادی سبب کاهش زمان اجرا و مصرف انرژی و افزایش دادههای جمعآوری شده و عمر شبکه نسبت به روشهای فاقد کدگذاری شبکه میشود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بهبود روش شناسایی وب سایت فیشینگ با استفاده از دادهکاوی روی صفحات وب
مهدیه بهارلو علیرضا یاریشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399فیشینگ یک نوع حمله اینترنتی در سطح وب است که هدف آن سرقت مشخصات فردی کاربران برای دزدی آنلاین است. فیشینگ دارای اثر منفی در از بین بردن اعتماد بین کاربران در کسبوکارهای الکترونیکی است؛ بنابراین در این تحقیق سعی بر بررسی روشهای تشخیص وب سایتهای فیشینگ با استفاده از داد چکیده کاملفیشینگ یک نوع حمله اینترنتی در سطح وب است که هدف آن سرقت مشخصات فردی کاربران برای دزدی آنلاین است. فیشینگ دارای اثر منفی در از بین بردن اعتماد بین کاربران در کسبوکارهای الکترونیکی است؛ بنابراین در این تحقیق سعی بر بررسی روشهای تشخیص وب سایتهای فیشینگ با استفاده از داده کاوی شده¬است. شناسایی ویژگیهای برجسته از فیشینگ یکی از پیششرطهای مهم در طراحی یک سیستم تشخیصی دقیق است؛ لذا در گام اول، برای شناسایی ویژگیهای نفوذ فیشینگ یک لیست با 30 ویژگی مطرح در وبسایتهای فیشینگ آماده گردید. سپس برای افزایش کارایی سامانههای تشخیص فیشینگ روش جدیدی جهت کاهش ویژگی¬ها در دومرحله مبتنی بر انتخاب ویژگی و استخراج ویژگی پیشنهاد شده¬است که موجب می¬شود تعداد ویژگیها بهطور قابلتوجهی کاهش یابند. پسازآن عملکرد روشهای درخت تصمیم J48، جنگل تصادفی و بیزین ساده بر روی ویژگیهای کاهشیافته موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان میدهند دقت مدل ایجاد شده برای تعیین وب سایتهای فیشینگ با استفاده از کاهش ویژگی دومرحلهای مبتنی بر پوششی و الگوریتم تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) در روش جنگل تصادفی ۹۶٫۵۸% میباشد که نسبت به سایر روشها نتیجه مطلوبی است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - استفاده از یک الگوریتم بهینهسازی چند هدفه برای تخصیص کارها در سیستمهای مبتنی بر ابر با هدف کاهش انرژی مصرفی
سارا طبقچی میلان نیما جعفری نویمی پورشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399افزایش تقاضا منجر به افزایش تنوع، تعداد خدمات و درنتیجه ایجاد مراکز داده رایانش با مقیاس بزرگشده است که علاوه بر هزینههای عملیاتی بالا، مقادیر عظیمی از توان الکتریکی را مصرف میکند. از طرفی سیستمهای خنککننده ناکافی و ناکارآمد، نهتنها باعث گرم شدن بیشازحد منابع و ک چکیده کاملافزایش تقاضا منجر به افزایش تنوع، تعداد خدمات و درنتیجه ایجاد مراکز داده رایانش با مقیاس بزرگشده است که علاوه بر هزینههای عملیاتی بالا، مقادیر عظیمی از توان الکتریکی را مصرف میکند. از طرفی سیستمهای خنککننده ناکافی و ناکارآمد، نهتنها باعث گرم شدن بیشازحد منابع و کاهش عمر کاری دستگاهها میشود، بلکه باعث تولید کربن شده که در وضعیت آبوهوا نقش مهمی دارد. ازاینرو، در این پژوهش، یک روش مؤثر مدیریت منابع انرژی در مراکز داده ابری مجازی شده ارائهشده که علاوه بر کاهش مصرف انرژی و هزینههای عملیاتی، باعث افزایش کیفیت خدمات نیز شده است. این پژوهش، به ارائه یک استراتژی تخصیص منبع در سیستمهای ابری باهدف کاهش انرژی و هزینه اجرا پرداخته و کاربرد آن را در محیط رایانش ابری بررسی میکند. نتایج حاصل از شبیهسازی نشان میدهد که روش پیشنهادی میتواند نسبت به روشهای NPA[1]، [2]DVFS، [3]ST و [4]MM ، میانگین انرژی مصرفی را تا 0.626 کیلووات ساعت کاهش دهد، همچنین نیاز به مهاجرت و موارد نقض SLA نیز به ترتیب به 186 و 30.91% کاهش پیدا نمود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - ارائه مکانیزم پاداشدهی مشوق برای مشارکتکنندگان در سیستم محاسبات انسانی تشخیص نفوذ بر اساس نظریه بازیها
یحیی ل رمحمدحسنی اسفندقه مجید غیوری ثالثشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399باوجود پیشرفتهای شگرف در حوزه طراحی سیستمهای محاسبات انسانی اکثر آنها از مشارکت کم یا مشارکت بدون کیفیت رنج میبرند و درصد بالایی از آنها با شکست مواجه میشوند. موفقیت این سیستمها تا حدود زیادی به انسانهایی که بهصورت واقعی در سیستم رفتار میکنند بستگی دارد. چون چکیده کاملباوجود پیشرفتهای شگرف در حوزه طراحی سیستمهای محاسبات انسانی اکثر آنها از مشارکت کم یا مشارکت بدون کیفیت رنج میبرند و درصد بالایی از آنها با شکست مواجه میشوند. موفقیت این سیستمها تا حدود زیادی به انسانهایی که بهصورت واقعی در سیستم رفتار میکنند بستگی دارد. چون سیستمهایی محاسبات انسانی شامل واحدهای کوچکی از کارها هستند و هر کار سود کمی به مشارکتکنندگان میرساند، انسانها در صورتی در سیستم رفتار مطلوبی بروز میدهند که برای انجام آن بخوبی تحریک شده باشند. ما در این مقاله، این مسئله را در سیستم محاسبات انسانی تشخیص نفوذ مورد بررسی قرار دادیم. هدف ما از ایجاد تحریک افزایش مشارکت کارکنان، انجام کارها توسط کارکنان با دقت و تلاش زیاد با کمترین هزینه ممکن میباشد. پس از انتخاب محرکهای مناسب برای این سیستم اقدام به طراحی مکانیزم پاداشدهی محرک کردیم. ایده این مکانیزم استفاده از مهارت کارکنان در تعیین پاداش آنها میباشد. پس از طراحی این مکانیزم از نظریه بازیها بهمنظور تحلیل و مشخص کردن تعادل بازی استفاده کردیم. سپس حداقل پاداش ممکن برای هر دسته از کارها را با استفاده از نتایج بهدستآمده از تحلیل مکانیزم بر اساس نظریه بازیها، مشخص میکنیم. درستی این مکانیزم را با استفاده از نظریه بازیها و نتایج بهدستآمده از پیادهسازی نشان دادیم. طراحی این مکانیزم منجر به افزایش دقت مشارکتکنندگان در پاسخ دادن و درنتیجه افزایش دقت سیستم محاسبات انسانی تشخیص نفوذ در شناسایی حملات جدید و کاهش نرخ هشدار اشتباه آنها میشود. همچنین با اختصاص کمترین منابع مالی موردنیاز به کارکنان بر اساس تحلیل بهدستآمده از نظریه بازی و درنتیجه مدیریت منابع مالی سیستم محاسبات انسانی تشخیص نفوذ منجر به تشویق مشارکتکنندگان به مشارکت در سیستم و درنتیجه جلوگیری از شکست سیستم محاسبات انسانی تشخیص نفوذ میشود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - ارائه یک روش سریع و دقیق برای شناسایی رانش مفهوم با تحلیل سابقهی رویدادها
مهدی یعقوبی علی سبطی سهیلا کرباسیشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399در سازمان¬ها و شرکت¬های بزرگ که از سیستم¬های مدیریت فرآیندهای کسب و کار (BPMS) بهره می¬برند، در هر لحظه با توجه به قوانین بالادستی و شرایط بازار، ممکن است در فرآیندهای کسب و کار تغییرات رخ دهد. این تغییرات گاهی به صورت آنی و گاهی به صورت تدریجی روی سیستم اعمال می¬گردد. چکیده کاملدر سازمان¬ها و شرکت¬های بزرگ که از سیستم¬های مدیریت فرآیندهای کسب و کار (BPMS) بهره می¬برند، در هر لحظه با توجه به قوانین بالادستی و شرایط بازار، ممکن است در فرآیندهای کسب و کار تغییرات رخ دهد. این تغییرات گاهی به صورت آنی و گاهی به صورت تدریجی روی سیستم اعمال می¬گردد. شناسایی به موقع این تغییرات می¬تواند در تصمیم¬گیری بهتر مدیران سازمان اثر گذار باشد. تجزیه و تحلیل سابقه¬ی رویدادها در این سیستم¬ها، امکان شناسایی تغییرات ایجاد شده در فرآیندهای کسب و کار را به صورت خودکار فراهم می¬کند. به این تغییرات در فرآیندها به اصطلاح رانش مفهوم در فرآیند کسب و کار گفته می¬شود. استخراج رانش مفهوم اشاره دارد به شناسایی محل و نوع تغییراتی که در طول زمان در فرآیندهای کسب و کار یا به طور کلی در سابقهی روبداد رخ داده است. در این مقاله یک روش ابتکاری با معرفی یک تابع فاصله اصلاح شده، برای شناسایی محل و زمان ایجاد رانش مفهوم ارائه می-شود. آزمایش¬های انجام شده بر روی 72 پایگاه دادِگان موجود در پیشینه¬ی پژوهش که شامل 648 رانش مفهوم در 12 نوع مختلف است، نشان می¬دهد روش پیشنهادی 18/98 درصد از رانش¬ها را تشخیص میدهد درحالی که روش پیشنهادی نسبت به بهترین روش موجود بسیار سریعتر است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تحلیل متنی خبرهای بانک مرکزی در پیشبینی بلندمدت شاخص بورس اوراق بهادار تهران
میثم هاشمی مهران رضایی مرجان کائدیشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399بازارهای مالی همواره تحت تاثیر انتشارات رسانههای خبری بودهاند. به همین دلیل تحلیل اسناد خبری به عنوان یک رهیافت برای پیشبینی بورس اوراق بهادار به کار رفته است. در تحقیقات پیشین در این زمینه، تحلیل اسناد متنی با استفاده از روشهای رایج در بازیابی اطلاعات انجام گرفته ا چکیده کاملبازارهای مالی همواره تحت تاثیر انتشارات رسانههای خبری بودهاند. به همین دلیل تحلیل اسناد خبری به عنوان یک رهیافت برای پیشبینی بورس اوراق بهادار به کار رفته است. در تحقیقات پیشین در این زمینه، تحلیل اسناد متنی با استفاده از روشهای رایج در بازیابی اطلاعات انجام گرفته است. مبنای آماری این روشهای رایج بر این است که کلماتی که در مجموعه اسناد کمتکرار هستند ولی در یک سند پرتکرار هستند، نسبت به کلمات پرتکرار مجموعه و سند، وزن بالاتری بگیرند. ولی مشکل این است که برخلاف آنچه در تحقیقات قبلی در نظر گرفته شده است، در اسناد خبری، کلمات پرتکرار نشاندهنده خبرهای مهم و تاثیرگذار هستند. در این تحقیق برای رفع این مشکل، یک روش جدید برای وزندهی کلمات اسناد خبری ارائه شده است. روش پیشنهادی روی دادههای شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران و اسناد خبری بانک مرکزی ایران در بازه زمانی 1384 تا 1399 ارزیابی شده است. نتایج حاکی از 64 درصد صعودی و 41 درصد نزولی دقت پیشبینی نوسانات شاخص کل و کاهش 10 درصد میانگین درصد خطای مطلق نسبت به بهترین روش رایج میباشد. همچنین نتایج نشان میدهد که اگرچه تغییرات در نسبت بین تعداد کلمات مثبت و منفی شواهد پیش گویانه ای ارائه نمیکند اما بین خبرهای منتشرشده از سوی بانک مرکزی و نوسانات شاخص کل بورس تهران ارتباط وجود دارد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بهبود کارایی سازوکارهای کنترل نرخ مبتنی برکاوش به کمک دسته-بندی: ارزیابی بر روی بستر آزمایشی شبکه¬های بی¬سیم محلی پرسرعت
علی قالیباف محمد نصیری محمدحسن داعی مهدی سخائی نیاشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399فناوری MIMO در شبکه¬های محلی بی¬سیم، امکان استفاده از طیف متنوعی از نرخ¬های ارسال را فراهم می¬آورد. بهمنظور بهبود کارایی پیمانه کنترل نرخ، اطلاعات آماری در مورد تاریخچه وضعیت و میزان استفاده از هر نرخ ارسال در لایه MAC نگهداری می¬شود تا به تعیین نرخ ارسال بسته¬های آتی چکیده کاملفناوری MIMO در شبکه¬های محلی بی¬سیم، امکان استفاده از طیف متنوعی از نرخ¬های ارسال را فراهم می¬آورد. بهمنظور بهبود کارایی پیمانه کنترل نرخ، اطلاعات آماری در مورد تاریخچه وضعیت و میزان استفاده از هر نرخ ارسال در لایه MAC نگهداری می¬شود تا به تعیین نرخ ارسال بسته¬های آتی کمک نماید. بااینوجود، تنوع زیاد نرخ¬های ارسال در استانداردهای 802.11n و 802.11ac هزینه سربار زیادی را برای به¬روزرسانی این اطلاعات تحمیل می¬کند. در این مقاله، برای کاهش فضای حالت نرخ¬های ارسال و به¬روز نگه¬داری توأمان آمار همه آنها، روشی برای دسته¬بندی نرخ¬ها ارائه شده است بهنحویکه هنگام ارسال یک بسته با نرخ ارسال مشخص، اطلاعات آماری مربوط به همه نرخ¬های ارسالی که در همان دسته قرار می¬گیرند، به¬روز شود. درنتیجه، آمار وضعیت تعداد بیشتری از نرخ¬های ارسال حتی باوجود ارسال تعداد کمی بسته¬های داده می¬تواند به¬روز شود. سازوکار پیشنهادی در محیط هسته لینوکس پیاده-سازی و عملکرد آن را تحت شرایط مختلف در یک بستر آزمایشی که در آزمایشگاه پژوهشی خود راه¬اندازی نموده¬ایم، ارزیابی گردید. نتایج نشان می¬دهد که روش پیشنهادی ازنقطهنظر گذرداد و تعداد ارسال¬های موفق از سازوکار Minstrel-HT بهعنوان روش پیش¬فرض لینوکس عملکرد بهتری دارد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - الگوریتم ژنتیکِ آگاه از بهترین عضو با کاربرد در رنگ آمیزي و بعدمتریک گراف
محمود امین طوسی هاشم عزتیشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399الگوریتم ژنتیک از معروف ترین روش هاي حل مسائل بهینه سازي ترکیبیاتی است که کاربردهاي متعددي در حوزه هاي گوناگونی الگوریتم ژنتیک از معروفترین روشهای حل مسائل بهینهسازی ترکیبیاتی است که کاربردهای متعددی در حوزههای گوناگونی همچون برق، کامپیوتر و ریاضی داشته و دارد. نسل چکیده کاملالگوریتم ژنتیک از معروف ترین روش هاي حل مسائل بهینه سازي ترکیبیاتی است که کاربردهاي متعددي در حوزه هاي گوناگونی الگوریتم ژنتیک از معروفترین روشهای حل مسائل بهینهسازی ترکیبیاتی است که کاربردهای متعددی در حوزههای گوناگونی همچون برق، کامپیوتر و ریاضی داشته و دارد. نسل بعد در این الگوریتم با انتخاب اعضای جمعیت بر اساس میزان برازندگی آنها صورت میپذیرد. ارتباط اعضا از طریق عملگر ترکیب میباشد و برخی از بهترین اعضا مستقیماً به نسل بعد منتقل میشوند. به صورت معمول اعضای ضعیف جمعیت نیز امکان مشارکت در ایجاد نسل بعد را دارند و حذف نمیشوند. در این مقاله، عملگرهای تولید فرزند، از بهترین عضو نسل جاری آگاه هستند و تنها فرزندانی به خوبیِ بهترین عضو، تولید شده و در نسل بعد قرار میگیرند. شیوهی پیشنهادی در دو کاربرد رنگآمیزی و بعدمتریک گراف با روش معمول الگوریتم ژنتیک مورد مقایسه قرار گرفته و برتری آن در حالت متوسط هم از نظر کیفیت و هم سرعت اجرا نسبت به الگوریتم ژنتیک مرسوم، نشان داده شده است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - تبدیل توالی پروتئین به تصویر جهت طبقه¬بندی با شبکه عصبی کانولوشنی
رضا احسن منصور ابراهیمی روح الله دیانتشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399از آنجا که روشهای مخصوص طبقهبندی توالی یادگیری ماشین، جهت طبقهبندی پروتئینهای سالم و سرطانی موفق نبودند بنابراین یافتن راهکاری برای بازنمایی این توالیها جهت طبقه بندی افراد سالم و مریض با رویکردهای یادگیری عمیق ضرورت تام دارد. در این مطالعه، روشهای مختلف با چکیده کاملاز آنجا که روشهای مخصوص طبقهبندی توالی یادگیری ماشین، جهت طبقهبندی پروتئینهای سالم و سرطانی موفق نبودند بنابراین یافتن راهکاری برای بازنمایی این توالیها جهت طبقه بندی افراد سالم و مریض با رویکردهای یادگیری عمیق ضرورت تام دارد. در این مطالعه، روشهای مختلف بازنمایی توالی پروتئین، جهت طبقهبندی توالی پروتئین افراد سالم و سرطان خون، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که تبدیل حروف اسید آمینه به بردار ویژگی یکبعدی در طبقه بندی 2 کلاس موفق نبود و فقط یک کلاس مریض تشخیص داده شد. با تغییر بردار ویژگی بهصورت اعداد رنگی دقت تشخیص کلاس سالم کمی بهبود یافت. روش بازنمایی توالی پروتئینی بهصورت یکپارچه دودویی، با ابتکار حفظ دنباله توالی در دو حالت یکبعدی و دوبعدی(تصویر با اعمال فیلتر گابور)، نسبت به روشهای قبلی موثرتر بود. بازنمایی توالی پروتئین به شکل تصویر دودویی با اعمال فیلتر گابور با دقت 100% توالی پروتئین افراد سالم و 98.6% توالی پروتئین افراد دارای سرطان خون را طبقهبندی کرد. یافتههای این تحقیق نشان داد که بازنمایی توالی پروتئین به شکل تصویر دودویی با اعمال فیلتر گابور، میتواند بهعنوان روش موثر جدید دربازنمایی توالیهای پروتئینی جهت طبقهبندی، ارایه نماید. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - مدلسازی و شبیهسازی مولد مرکزی الگو جهت تولید حرکات منحنی-خطی در ربات مار
مرتضی واثق یعقوب پوراسدشماره 43 , دوره 12 , بهار-تابستان 1399با پیشرفت علوم و صنایع و اهمیت به کارگیری رباتها، ضرورت استفاده از سیستمهای خودکار امری ضروری به نظر میرسد. از آنجا که بیشتر کاربردهای رباتهای مار حرکت در محیطهای ناشناخته و بعضاً پیچیده است، لزوم ایجاد روشهای کنترلی متفاوت برای آنها احساس میشود. ماحصل ادغام دو چکیده کاملبا پیشرفت علوم و صنایع و اهمیت به کارگیری رباتها، ضرورت استفاده از سیستمهای خودکار امری ضروری به نظر میرسد. از آنجا که بیشتر کاربردهای رباتهای مار حرکت در محیطهای ناشناخته و بعضاً پیچیده است، لزوم ایجاد روشهای کنترلی متفاوت برای آنها احساس میشود. ماحصل ادغام دو علم عصب شناسی و رباتیک، تولید کنندههای عصبی حرکتی هستند که با نام مولدهای مرکزی الگو شناخته میشوند که مسئله تولید حرکت در ربات میباشد. در این مقاله به بررسی کنترل حرکت ربات مار مانند با مولد مرکزی الگو (CPG) پرداخته شده که قادر به تولید الگوهای هماهنگ سیگنالهای خروجی با فرکانسهای مختلف هستند، بدین منظور لازم است که در ابتدا ربات مار مدل شود و پس از آن اعمال کنترلی اعمال شود. در این مقاله بررسی کنترل حرکت ربات در دو حالت حلقه باز و حلقه بسته برای شبکه CPG ارائه شده است. در عین حال این پژوهش با شبیهسازیهای انجام شده نشان میدهد که هر چه میزان تحریک کمتر باشد و سطح آن پایینتر، منجر به تولید حرکتی با فرکانس پایینتر میشود و بالعکس. سپس نحوه تاثیر مدلهای CPG که به عنوان شبکههای عصبی استفاده میشوند، در کنترل حرکت شبیهسازی شدهاند. در این مقاله نکته قابل توجه در مقایسه با سایر کنترل کنندهها این است که در شبکههای عصبی مولد مرکزی الگو سیگنالهای ساده برای تحریک و القای حرکت رباتها کافی میباشد که در شبیهسازی نشان داده شده است جزييات مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بهبود هدایت نانو آنتن شاخدار پلاسمونیک با استفاده از لنز در دیافراگم آن
معصومه شریفی نجمه نزهت احسان زارعیان جهرمیشماره 33 , دوره 9 , پاییز-زمستان 1396آنتن های شاخ به دلیل افزایش تدریجی اندازه دیافراگم می توانند منجر به تطابق امپدانس خوبی بین هدایت موج و فضای آزاد شوند. در این مقاله ، یک نانو شاخک شاخه ای پلاسمونیک جدید با استفاده از لنز در دیافراگم پیشنهاد شده است. بررسی شده است که علاوه بر بهبود ضریب ، ضریب بازتاب ن چکیده کاملآنتن های شاخ به دلیل افزایش تدریجی اندازه دیافراگم می توانند منجر به تطابق امپدانس خوبی بین هدایت موج و فضای آزاد شوند. در این مقاله ، یک نانو شاخک شاخه ای پلاسمونیک جدید با استفاده از لنز در دیافراگم پیشنهاد شده است. بررسی شده است که علاوه بر بهبود ضریب ، ضریب بازتاب نیز با استفاده از ساختار مناسب لنز کاهش می یابد. حداکثر بهبود جهت پذیری حدود 2 dBi در مقایسه با ساختار بدون لنز است. همچنین ، نشان داده شده است که می توان الگوی تابش را با استفاده از مواد الکترواپتیکی به عنوان لنز کنترل کرد جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - تجزیه و تحلیل عملکرد شبکه تلفن همراه با همپوشانی / لایه زیرین ارتباطات دستگاه به دستگاه
حسین قوامی شهریار شیروانی مقدمشماره 33 , دوره 9 , پاییز-زمستان 1396به حداقل رساندن احتمال قطع و به حداکثر رساندن توان عملیاتی دو جنبه مهم در ارتباطات دستگاه به دستگاه (D2D) است که ارتباط زیادی با یکدیگر دارند. در این مقاله ، ابتدا ، فرمول های دقیق احتمال قطع شدن ارتباطات D2D تحت شبکه یا همپوشانی شبکه تلفن همراه مشتق شده است که به طور م چکیده کاملبه حداقل رساندن احتمال قطع و به حداکثر رساندن توان عملیاتی دو جنبه مهم در ارتباطات دستگاه به دستگاه (D2D) است که ارتباط زیادی با یکدیگر دارند. در این مقاله ، ابتدا ، فرمول های دقیق احتمال قطع شدن ارتباطات D2D تحت شبکه یا همپوشانی شبکه تلفن همراه مشتق شده است که به طور مشترک تجربه Additive White Gaussian Noise (AWGN) و محو شدن چند راهی Rayleigh را دارند. سپس ، نتایج شبیه سازی فرمولهای دقیق و فرمولهای تقریبی مورد احترام قبلی در MATLAB برای سناریوهای زیرپوش و روکش مقایسه می شوند. نشان داده شده است که فرمول تقریبی در سناریوی زیرانداز برای یک دقیق تخمین زده می شود در حالی که فرمول تقریبی برای سناریوی همپوشانی زمانی تقریب خوبی است که میانگین فاصله بین گره های ارسال / دریافت جفت D2D کمتر از نیمی از حداکثر فاصله بین این باشد گره ها یا واریانس محو شدن چند راهی بیشتر از 1.5 است. علاوه بر این ، توابع چگالی احتمال سیگنال به تداخل به علاوه نسبت نویز (SINR) برای سناریوهای زیرپوش و همپوشانی یافت می شود. علاوه بر این ، یک سناریوی جدید ارائه شده است که به طور مشترک سناریوهای همپوشانی و زیر لایه را در نظر می گیرد. بعلاوه ، فرمولهای دقیق و تقریبی احتمال قطع و توان مصرفی کاربران D2D در سناریوی پیشنهادی استخراج شده است. سرانجام ، این فرمول ها در سه مورد خاص ، بارهای کم ، متوسط و زیاد ترافیکی با سناریوهای زیرپوش و روکش مقایسه می شوند. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بهبود حساسیت فله و FoM در آرایه آنتن نانودیپل پلاسمونیک
سمیرا امیری نجمه نزهتشماره 33 , دوره 9 , پاییز-زمستان 1396در این مقاله ، حساسیت آرایه آنتن نانودیپل پلاسمونیک برای مواد مختلف فلز نانودیفل و بستر با تغییر ضریب شکست محیط اطراف محاسبه می شود. عملکرد آرایه پیشنهادی ما در دو طول موج 1310 و 1550 نانومتر ، طول موج پنجره های مخابراتی دوم و سوم مورد مطالعه قرار گرفته است. نشان داده ش چکیده کاملدر این مقاله ، حساسیت آرایه آنتن نانودیپل پلاسمونیک برای مواد مختلف فلز نانودیفل و بستر با تغییر ضریب شکست محیط اطراف محاسبه می شود. عملکرد آرایه پیشنهادی ما در دو طول موج 1310 و 1550 نانومتر ، طول موج پنجره های مخابراتی دوم و سوم مورد مطالعه قرار گرفته است. نشان داده شده است که با استفاده از نانوذرات نقره (Ag) به جای طلا (Au) ، حساسیت فله ساختار نانو بهبود می یابد. با جایگزینی ماده بستر از Si به SiO2 ، حساسیت به ترتیب در طول موجهای 1310 و 1550 نانومتر تا 1220 و 1150 نانومتر / RIU افزایش می یابد ، که برای کاربردهای سنجش بسیار مناسب است. علاوه بر این ، رقم شایستگی (FoM) حسگر پلاسمونیک برای هر دو لایه زیرین و مواد نانودیفلی محاسبه می شود. حداکثر مقدار FoM برای آرایه نانو آنتن با بستر SiO2 و نانودیفل Ag بدست می آید و برابر با 35/14 است. علاوه بر این ، نشان داده شده است که با افزایش ضخامت نانو قطب ، حساسیت ساختار نانو و FoM افزایش می یابد جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - تحلیل پارامتری یک آنتن مارپیچ پهنای باند Archimedean با حفره
حامد نوروزی شاهرخ جمشماره 33 , دوره 9 , پاییز-زمستان 1396در این مقاله یک آنتن مارپیچ Archimedean طراحی و تحلیل شده است که عملکرد خوبی در کاربرد باند پهن دارد. با تجزیه و تحلیل این طرح ، تأثیراتی که پارامترهای مختلف بر عملکرد آنتن دارند مورد بررسی قرار می گیرد و راه های بهینه سازی پیدا می شود. تأثیر ارتفاع حفره و تعداد دور برا چکیده کاملدر این مقاله یک آنتن مارپیچ Archimedean طراحی و تحلیل شده است که عملکرد خوبی در کاربرد باند پهن دارد. با تجزیه و تحلیل این طرح ، تأثیراتی که پارامترهای مختلف بر عملکرد آنتن دارند مورد بررسی قرار می گیرد و راه های بهینه سازی پیدا می شود. تأثیر ارتفاع حفره و تعداد دور برای بدست آوردن تطابق خوب و افزایش در یک بازه فرکانسی 4 تا 18 گیگاهرتز بحث خواهد شد. علاوه بر این ، با استفاده از دیواره حفره در اطراف آنتن ، لوب های کناری کاهش یا حذف می شوند. با مخروط زدن بازوها در مرکز تغذیه ، مطابقت بهتر حاصل می شود. برای بهتر شدن پهنای باند S11 می توان از افزایش ارتفاع حفره یا کاهش تعداد دور استفاده کرد. تغییر تعداد پیچ ها تأثیر قابل توجهی در سود ندارد. برای بهبود بهره آنتن ، باید ارتفاع حفره به گونه ای تنظیم شود که موج منعکس شده از حفره و موج تابش شده از بازوهای مارپیچی در حال ساخت باشد جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - آینده نگری تهدیدهای سایبری علیه ایران براساس وکتور حمله
مهدی عمرانی مسعود شفیعی سیاوش خرسندیشماره 33 , دوره 9 , پاییز-زمستان 1396تهدیدات سایبری طی سالهای اخیر بسیار زیاد شده است. مهاجمان سایبری ، از جمله سازمان های دولتی یا هکرها ، در استفاده از ابزارهای مختلف برای حمله به سیستم های هدف در برخی از کشورها به ویژه جمهوری اسلامی ایران ، پیشرفت های چشمگیری داشته اند. پیچیدگی تهدیدات سایبری و تأثیرات چکیده کاملتهدیدات سایبری طی سالهای اخیر بسیار زیاد شده است. مهاجمان سایبری ، از جمله سازمان های دولتی یا هکرها ، در استفاده از ابزارهای مختلف برای حمله به سیستم های هدف در برخی از کشورها به ویژه جمهوری اسلامی ایران ، پیشرفت های چشمگیری داشته اند. پیچیدگی تهدیدات سایبری و تأثیرات مخرب آن بر سیستم های مهم ، ضرورت پیش بینی تهدیدات سایبری را برجسته می کند. این تحقیق می تواند کشور را برای مقابله با تهدیدات سایبری براساس وکتورهای حمله موجود و بالقوه آماده کند. اول از همه ، 18 راننده اصلی تهدیدات سایبری بر اساس وکتورها از طریق بررسی منابع و مصاحبه با هفت نفر از متخصصان ، حمله کنندگان را شناسایی می کنند. ما برای نشان دادن عوامل اصلی تهدیدهای سایبری در آینده مانند مهندسی اجتماعی ، انکار سرویس ، باج افزارها ، جعل و کلاهبرداری و بازیگران غیر دولتی از روش تحلیل متقابل استفاده می کنیم. برای این مرحله از نرم افزار Mic Mac استفاده خواهد شد. سرانجام ، سناریوهای آینده تهدیدهای سایبری با استفاده از رویکرد مبتنی بر سناریو شناسایی شدند. از نرم افزار Scenario Wizard استفاده خواهد شد. نتایج تحقیق شامل دو سناریوی قوی و 18 سناریوی احتمالی است که بر اساس قوی ترین سناریو ، باج افزار ، جعل اطلاعات ، کلاهبرداری ، مهندسی اجتماعی و محرومیت از خدمات به احتمال زیاد تهدیدات سایبری توسط بازیگران غیر دولتی در سطح محدود است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - مشارکت سه بافت مغزی در تشخیص بیماری آلزایمر از MRI ساختاری
شیما تاج الدینی حبیب اله دانیالی محمدصادق هل فروش یعقوب فاطمیشماره 33 , دوره 9 , پاییز-زمستان 1396بیماری آلزایمر (AD) یک بیماری پیشرونده و برگشت ناپذیر است که به تدریج باعث می شود بیماران نتوانند کارهای روزمره خود را انجام دهند. اگرچه روش های درمانی فعلی نمی توانند بیماری را به طور کامل درمان کنند ، اما تشخیص به موقع آن می تواند علائم را کاهش داده و کیفیت زندگی بیما چکیده کاملبیماری آلزایمر (AD) یک بیماری پیشرونده و برگشت ناپذیر است که به تدریج باعث می شود بیماران نتوانند کارهای روزمره خود را انجام دهند. اگرچه روش های درمانی فعلی نمی توانند بیماری را به طور کامل درمان کنند ، اما تشخیص به موقع آن می تواند علائم را کاهش داده و کیفیت زندگی بیماران را افزایش دهد. در ادبیات فعلی ، استفاده از بافت ماده خاکستری (GM) که به عنوان نشانگر زیستی مناسب شناخته می شود ، در تشخیص AD بسیار رایج است. با این حال ، به نظر می رسد دو بافت مغز دیگر معروف به مایع مغزی نخاعی (CSF) و ماده سفید (WM) اطلاعات مفیدی را درباره تغییرات مغزی بیماران نشان می دهند. هدف از مطالعه حاضر ایجاد یک سیستم اتوماتیک برای تشخیص زود هنگام بیماری آلزایمر از MRI ساختاری با در نظر گرفتن همزمان ویژگی های مناسب از تمام بافت های GM ، CSF و WM است. یک طبقه بندی SVM-RBF بر روی پایگاه داده OASIS آموزش داده شده و مورد ارزیابی قرار می گیرد تا AD از افراد سالم کنترل شود. نتایج به دست آمده نشان دهنده دقت و حساسیت بالاتر الگوریتم پیشنهادی در مقایسه با روش مشابه است جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تخصیص بهینه درسپار به کمک الگوریتم بهینهسازی گروه ذرّات
غلامعلی منتظرشماره 21 , دوره 6 , بهاریاددهندگان معمولاً به طور ذهنی دریافتهاند که تدریس خوب دارای چه ویژگیهایی است و با توجه به تجربه و حوزهی دانش خود درسپارهایی ایجاد کرده و در وب قرار میدهند. به همین دلیل بسیاری از یادگیرندگان نمیتوانند درسپارهای متناسب با نیازهای خود را پیدا کنند. به همین جهت بسی چکیده کاملیاددهندگان معمولاً به طور ذهنی دریافتهاند که تدریس خوب دارای چه ویژگیهایی است و با توجه به تجربه و حوزهی دانش خود درسپارهایی ایجاد کرده و در وب قرار میدهند. به همین دلیل بسیاری از یادگیرندگان نمیتوانند درسپارهای متناسب با نیازهای خود را پیدا کنند. به همین جهت بسیاری از پژوهشگران، تحقیقات خود را بر سامانههای یادگیری شخصی شده معطوف داشتهاند که یکی از روشهای شخصیسازی در محیط یادگیری الکترونیکی، تعیین توالی مناسب درسپارهاست. در این مقاله به بهینهسازی توالی درسپارها با استفاده از الگوریتم بهینهسازی گروه ذرّات پرداخته شده است. معیارهای استفاده شده برای انجام این کار سبک یادگیری و توانایی یادگیرندگان بوده که به ترتیب با استفاده از پرسشنامهی فلدر و سولومان و نظریهی پرسش و پاسخ شناسایی شده است. به منظور ارزیابی روش پیشنهادی، سامانهی طراحی شده در محیط آموزشی وببنیاد در حالتهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته و نتایج حاصل از «موفقیت تحصیلی»، «رضایت تحصیلی» و «زمان حضور در محیط» یادگیرندگان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است که نتایج، کارامدی چشمگیر سامانهی پیشنهادی را نشان میدهد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بررسی مدل شایستگی اعضای هیأتعلمی در محیط مجازی از نظر اعضای هیأت علمی و دانشجویان (بر اساس مدل آرمانر)
مقصود فراستخواه مریم فرهنگیشماره 21 , دوره 6 , بهاریکی از موضوعاتی که مدیران و مسئولان آموزش عالی باید به طور جدی به آن بیندیشند، دانشگاه مجازی و ارائۀ مدلی مناسب برای ایجاد آن و تحقق یادگیری الکترونیکی در آن است. نظام آموزش عالی، از طریق توسعه دانشگاه مجازی میتواند، دسترسی علاقهمندان به یادگیری را فارغ از قیود زمان و چکیده کاملیکی از موضوعاتی که مدیران و مسئولان آموزش عالی باید به طور جدی به آن بیندیشند، دانشگاه مجازی و ارائۀ مدلی مناسب برای ایجاد آن و تحقق یادگیری الکترونیکی در آن است. نظام آموزش عالی، از طریق توسعه دانشگاه مجازی میتواند، دسترسی علاقهمندان به یادگیری را فارغ از قیود زمان و مکان، افزایش دهد، بلکه میتواند موضوعاتی چون توسعه راهبردهای جدید یادگیری، ارائه بهترین مطالب درسی، استفاده از بهترین اعضای هیأت علمی، آموزش و یادگیری بر اساس توانایی افراد، افزایش اثربخشی، افزایش مسئولیت فردی در یادگیری (دانشجو محوری) و تحقق جامعه یادگیرندگان و تشکیل جوامع پژوهشی را تحقق بخشد. پیداست که در چنین نوع آموزش عالی، نقش استاد به مراتب پیچیده تر و کیفی تر می شود. در این پژوهش تلاش گردید تا شایستگی های اعضای هیأت علمی در محیط مجازی مورد بررسی قرار گیرد. با در نظر گرفتن روش توصیفی از نوع همبستگی، و ارایه مدل مفهومی چهار سوال برای آزمودن این مدل مورد استفاده قرار گرفتند که برای بررسی عملی نتایج مطالعات میدانی در دانشگاه مهر البرز اجرا شد..ابزار گرداوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه است که روایی و پایایی آن سنجیده شدو نتایج حاصل از آنها در دو مرحله بررسی گردید. در مرحله نخست به کمک چک لیست، شایستگی هایی که بیشترین هماهنگی را با مدل فوق داشتند تعیین و به کمک سه مولفه مورد بحث در سه بخش دسته بندی گردید. در مرحله دوم با توجه به تفکیک شایستگی ها، پرسشنامه میان اعضای هیأت علمی توزیع گردید (تمامی این افراد در حوزه یادگیری الکترونیکی فعالیت دارند) و پس از تکمیل، برای تجزیه و تحلیل جمع آوری شد. نتایج ضریب همبستگی حاکی از وجود ارتباط معنادار میان مؤلفههای شایستگی اعضای هیأتعلمی در محیط مجازی بود. همچنین ابعاد و مؤلفههای شایستگی از دو دیدگاه استادان و دانشجویان مورد بررسی قرار گرفت و از این دو دیدگاه الویت بندی گردید. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - طراحی مبدل حالت مستطیلی Waveguide TM11 به TE10 برای برنامه های باند S
حامد نوروزی حسین چابک سمانه پاک نیتشماره 33 , دوره 9 , پاییز-زمستان 1396طرحی از مبدل حالت موجبر مستطیل شکل TM11 به TE10 ساختار جمع و جور ، ساخت آسان و قابل اجرا در این مقاله ارائه شده است. روش طراحی سازه پیشنهادی را می توان به ترتیب به دو قسمت تقسیم کرد. قسمت اول به تبدیل از حالت TM11 به حالت TEM با استفاده از یک هادی مرکزی اختصاص دارد ، در چکیده کاملطرحی از مبدل حالت موجبر مستطیل شکل TM11 به TE10 ساختار جمع و جور ، ساخت آسان و قابل اجرا در این مقاله ارائه شده است. روش طراحی سازه پیشنهادی را می توان به ترتیب به دو قسمت تقسیم کرد. قسمت اول به تبدیل از حالت TM11 به حالت TEM با استفاده از یک هادی مرکزی اختصاص دارد ، در حالی که قسمت دوم تبدیل از حالت TEM به TE10 با استفاده از یک موجبر بارگذاری شده با دی الکتریک است که 180 درجه تغییر فاز را انجام می دهد. ساختار پیشنهادی دارای مزیت بهره وری بالا بالای 90٪ است که در نتایج شبیه سازی نشان داده شده است جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بررسی اثر بخشی الگوی چند عاملی پرورش تفکر انتقادی در محیطهای یادگیری الکترونیکی
محمدرضا نیلی جمشید حیدری حسین مرادی مخلصشماره 21 , دوره 6 , بهاردر هزارهی سوم که افراد با مسائل متعدد، متنوع و پیچیده رو به رو هستند و امکان تسلط بر اطلاعاتی که به طور روزافزون در حال تولید و انباشته شدن هستند وجود ندارد، داشتنن مهارت تفکر انتقادی برای سنجش نتایج امور و تصمیم گیری دربارهی آنها بر اساس شواهد، ضرورتی اجتناب ناپذیر ا چکیده کاملدر هزارهی سوم که افراد با مسائل متعدد، متنوع و پیچیده رو به رو هستند و امکان تسلط بر اطلاعاتی که به طور روزافزون در حال تولید و انباشته شدن هستند وجود ندارد، داشتنن مهارت تفکر انتقادی برای سنجش نتایج امور و تصمیم گیری دربارهی آنها بر اساس شواهد، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در پژوهش حاضر یک الگو با 7 عامل یا مؤلفه برای پرورش تفکر انتقادی در محیطهای یادگیری الکترونیکی توسط پژوهشگر ارائه شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان رشته آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی در محیطهای یادگیری الکترونیکی و دانشجویان همان رشته در دانشگاه آزاد اسلامی (آموزش سنتی) تشکیل میدهند که در سال تحصیلی 1391- 1390 در مقطع کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل بودند. از بین جامعهی پژوهش، 47 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش (23 نفر) و گروه گواه ( 24نفر) به صورت تصادفی جایگزین گردیدند. جهت آموزش گروه آزمایش از الگوی 7 عاملی پرورش تفکر انتقادی، در محیط های الکترونیکی در طی 15 جلسه و با درس علوم تجربی استفاده گردید. در گروه گواه از الگوی 7 عاملی پرورش تفکر انتقادی در محیط حضوری کلاس درس و به شیوهی سخنرانی، در طی 15 جلسه و با درس علوم تجربی استفاده شد. عوامل و مولفههای الگو شامل (چالش، بازنمایی، ایجاد فرصت، ایجاد انگیزش، تحلیل منطقی، تشویق، مسئولیت و تعهد) است. در این پژوهش از روش آزمایش و طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با دو گروه آزمایشی که هر کدام برای دیگری حکم گروه گواه را داشتند استفاده شد. هر دوگروه در دو مرحله پیشآزمون و پسآزمون به پرسشنامه تفکر انتقادی واتسون و گلیزر جواب دادند و از آزمون آماری تحلیل کوواریانس برای تجزیه و تحلیل نتایج استفاده شد. نتایج تفاوت معنادار بین نمرات گروه آزمایش و گواه در پرورش تفکر انتقادی دانشجویان در مؤلفههای استنباط، شناسایی مفروضات، استنتاج، تعبیر و تفسیر و ارزشیابی استدلال منطقی در سطح 001/0 را نشان میدهد. به این صورت که در پرورش تفکر انتقادی، گروه آزمایش که در محیط یادگیری الکترونیکی آموزش دیده بودند، در مقایسه با گروه گواه که در محیط حضوری کلاس آموزش دیده بودند، نتایج بهتری را به دست دادند. جزييات مقاله