ارائه یک روش ترکیبی از DEA، DEMATEL و ANP جهت ارزیابی سیستم¬های ERP
محورهای موضوعی : عمومىامیر امینی 1 * , علیرضا علی نژاد 2
1 - دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی ارومیه
2 - دانشیار، دانشکده مهندسی صنایع و مکانیک، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین
کلید واژه: برنامه‌ریزی منابع سازمان, دیمتل, فرایند تحلیل شبکه‌ای , تحلیل پوششی داده‌ها, ارزیابیِ کارایی,
چکیده مقاله :
این پژوهش با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها به ارزیابی عملکرد سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان 18 نمونه شرکت تولیدی پرداخته است تا مشخص شود آیا اهداف تعریف شده برای سیستم‌های ERP توانسته‌اند عملکرد بعد از پیاده‌سازی این سیستم را تحت تاثیر قرار دهند. با توجه به شناسایی مؤلفه‌های مؤثر در پیاده‌سازی برنامه‌ریزی منابع سازمان با استفاده از مرور تحقیقات پیشین، مصاحبه و نظرات خبرگان شاخص‌های ارزیابی عملکرد این سیستم شناسایی شدند. سپس مهمترین شاخص‌های ورودی با استفاده از نظر خبرگان به روش دیمتل فازی و شاخص‌های خروجی به روش تحلیل شبکه‌ای رتبه‌بندی گردیدند. در این رتبه‌بندی شاخص‌های زمان صرف شده جهت اجرا، زیر ساخت‌های اجرا، آموزش و اقدامات حمایتی کاربر شاخص‌های برترِ ورودی، و سه شاخص افزایش بهره‌وری، مدیریت صحیح منابع و میزان رضایت‌مندی کاربر نیز به عنوان شاخص‌های برتر خروجی انتخاب گردیدند. با استفاده از شاخص‌های منتخب به ارزیابی عملکرد سیستم برنامه‌ریزی منابع سازمانِ شرکت‌های منتخب پرداخته شده است. نتایج این تحقیق در شناسایی نقاط قوت و ضعف شرکت‌ها در مقایسه با بهترین شرکت شناخته شده و هر چه بهتر ساختن سیستم ERP خود مفید واقع خواهد شد.
In this study Data envelopment analysis is used for the assessment of enterprise resources planning systems of 18 manufacturing companies, to determine whether the defined goals for ERP systems have been able to affect the performance after the implementation of the system. Considering the identification of effective factors in implementing ERP systems and using the previous researches, the performance evaluation criteria of this system were identified. Then, using experts’ views the most important input indicators were ranked by fuzzy DEMATEL and output indicators by ANP. In this ranking, time spent on implementation, the implementation infrastructure, training and user support were identified as top input indicators, and three indicators of productivity increase, proper resource management and user satisfaction were selected as top output indicators. Using selected indicators, the performance of ERP systems of selected companies was evaluated. The results of this research will be useful in identifying the strengths and weaknesses of companies compared to top ones and making their ERP system even better.
منابع
[1]. امینی، علی، بنیادی نایینی، علی؛ محمدی، مهدی احدزاده نمین، مهناز، ارزیابی عملکرد مدیریت فناوری و نوآوری در دو مرحله توانمندسازها و نتایج با استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها، مدیریت توسعه فناوری، 4، 3، 33-68، 1395.
[2]. Clayton M.J., Delphi: a technique to harness expert opinion for critical decision-making tasks in education, Educational Psychology, 17(4), 373-386, 2006.
[3]. محمودی جعفر، احمدی فریدون، تعیین عوامل کلیدی موفقیت ERP در سازمان¬های دولتی ایران، فصلنامه تجارت و اقتصاد نوین، شماره13، صفحه 78-67، 1393.
[4]. Tsai W.H., Lin S.J., Lin W.R., Liu J.Y., The relationship between planning & control risk and ERP project success, Proceedings of the IEEE IEEM, 1835-1839, 2009.
[5]. Kahraman C., Çebı S., A new multi-attribute decision making method: Hierarchical fuzzy axiomatic design, Expert Systems with Applications, 36(3), 4848-4861, 2009.
[6]. زارع رواسان، احد، دیلمی، هما، مهارت‌های موردنیاز مدیران پروژه‌های پیاده‌سازی سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان، مطالعات مدیریت کسب و کار هوشمند، دوره 2، شماره 8، 67-88، 1393.
[7]. Bhumgara A., Sayyed I., Enterprise Resource Planning Systems, International Journal of Advances in Engineering & Technology, 10(2), 283, 2017.
[8]. رضایی هانیه، سعید جهانیان، بررسی تاثیر اجرای ماژل خرید ERP بر مدیریت زنجیره تامین مورد مطالعه: سیستم خرید شرکت ذوب آهن اصفهان، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت و حسابداری، موسسه آموزش عالی صالحان، تهران، ایران، 1396.
[9]. امیری فرزاد، فیضی کمره حدیث، خامه¬ای منا، نظری الهام، نقش مدیریت اطلاعات (IM) و سیستم مدیریت منابع (ERP)در مدیریت دانش استراتژیک و تصمیم¬گیری، دومین کنفرانس ملی مدیریت مهندسی، موسسه آموزش عالی مهرآستان گیلان، آستانه اشرفیه، ایران، 1396.
[10]. Saade R. G., Nijher H., Critical success factors in enterprise resource planning implementation: A review of case studies, Journal of Enterprise Information Management, 29(1), 72-96, 2016.
[11]. Costa C. J., Ferreira E., Bento F., Aparicio, M., Enterprise resource planning adoption and satisfaction determinants, Computers in Human Behavior, 63, 659-671, 2016.
[12]. رسولی فرزاد، طبقه بندی عوامل مهم و حیاتی برنامه ریزی منابع سازمانی، همایش پژوهش های مدیریت و علوم انسانی، موسسه پژوهشی مدیریت مدبر، دانشگاه تهران، تهران، ایران، 1395.
[13]. Rashid, M. A., Hossain, L., & Patrick, J. D., The evolution of ERP systems: A historical perspective, In Enterprise Resource Planning: Solutions and Management (pp. 35-50). IGI Global, 2012.
[14]. Muscatello J. R., Small, M. H., and Chen, I. J., Implementing Enterprise Resource Planning (ERP) Systems in Small and Midsize Manufacturing Firms, International Journal of Operations and Management, 23(8), 850-871, 2003.
[15]. Rosenthal P. H., and Park, L. J., Managing Information Systems Textbooks: Assessing their Orientation Toward Potential General Managers, California State University, Losangeles, California, 2009.
[16]. Lall V., Teyarachakul S., Enterprise resource planning (ERP) system selection: a data envelopment anaysis (DEA) approach, Journal of Computer Information Systems, 47(1), 123-127, 2016.
[17]. Kofahi I., Alryalat H., Enterprise Resource Planning (ERP) Implementation Approaches and the Performance of Procure-to-Pay Business Processes:(Field Study in Companies that Implement Oracle ERP in Jordan), International Journal of Information Technology Project Management (IJITPM), 8(1), 55-71, 2017.
[18]. Zhu, Y., Li, Y., Wang, W., & Chen, J., What leads to post-implementation success of ERP? An empirical study of the Chinese retail industry, International Journal of Information Management, 30(3), 265-276, 2010.
[19]. Samoilenko, S., & Osei-Bryson, K. M., Using Data Envelopment Analysis (DEA) for monitoring efficiency-based performance of productivity-driven organizations: Design and implementation of a decision support system. Omega, 41(1), 131-142, 2013.
[20]. Chang S. I., Yen, D. C., Chang, I. C., & Jan D., Internal control framework for a compliant ERP system, Information & Management, 51(2), 187-205, 2014.
[21]. Sudhaman P., Thangavel C., Efficiency analysis of ERP projects-software quality perspective, International Journal of Project Management, 33(4), 961-970, 2015.
[22]. Alaskari, O., Pinedo-Cuenca, R., & Ahmad, M. M., Framework for Selection of ERP System: Case Study. Procedia Manufacturing, 38, 69-75, 2019.
[23]. Ruivo, P., Johansson, B., Sarker, S., & Oliveira, T., The relationship between ERP capabilities, use, and value. Computers in Industry, 117, 103209, 2020.
[24]. فیضی، کامران، ثابت مطلق، محمد، عابدینی نادینی، مهدی، به‌کارگیری رویکرد تلفیقی QFD، FAHP و VIKOR به‌منظور انتخاب مناسب‌ترین سامانه ERP، مطالعات مدیریت کسب و کار هوشمند، ، دوره 3، شماره 10، 1-20، 1393.
[25]. حسینی دهشیری، جلال الدین، عرب، علیرضا، انتخاب سیستم برنامه‌ریزی منابع سازمان با بهره‌گیری از روش تلفیقی سوآرا و آراس خاکستری، مطالعات مدیریت کسب و کار هوشمند، دوره 5، شماره 18، 73-103، 1395.
[26]. محقر، علی؛ خلوصی، محمدهادی، خلوصی، سمیه، بهبود روش فناوری های کلیدی با استفاده از گسترش عملکرد کیفیت، تحلیل پوششی داده ها و منطق فازی، مدیریت توسعه فناوری، 4، 4، 107-134، 1395.
[27]. Wu, W. W. & Lee, Y. T., Developing global managers’ competencies using the fuzzy DEMATEL method, Expert Systems with Applications, 32(2), 499-507, 2007.
[28]. Ozer U., Hassan K., Unal A., An integrated DWMATEL and Fuzzy ANP techniques for evaluation and selection of outsourcing provider for a telecommunication company, Computers & Industrial Engineering, 86, 137-146, 2015.
[29]. Chang B., Chang, C.W., & Wu, CH., Fuzzy DEMATEL method for developing supplier selection criteria, Expert system with Applications,38(3), 1850-1858, 2011.
[30]. Gulcin B., Gizem C., A novel hybrid MCDM approach based on fuzzy DEMATEL, fuzzy ANP and fuzzy TOPSIS to evaluate green suppliers, Expert Systems with Applications 39,3000,3011, 2012.
[31]. Ervural, B. C., Zaim, S., Demirel, O. F., Aydin, Z., & Delen, D., An ANP and fuzzy TOPSIS- based SWOT analysis for Turkey’s energy planning, Renewable and Sustainable energy reviews, 182, 1538-1550, 2018.
[32]. Saaty, T. L., Fundamentals of the analytic network process, in proceedings of the 5th international symposium on the analytic hierarchy process, 12-14, 1999.
[33]. Farrell, M. J., The measurement of productive efficiency, Journal of the Royal Statistical Society, Vol. 120, pp.253-290, 1957.
[34]. Charnes, A., Cooper, W. W., & Rhodes, E., Measuring the efficiency of decision making units, European journal of operational research, 2(6), 429-444, 1978.
[35]. مهرگان، محمدرضا،. تحلیل پوششی داده‌ها: مدل‌های کمی در ارزیابی عملکرد سازمان‌ها، نشر کتاب دانشگاهی، چاپ سوم، تهران، 1395.
[36]. معین‌الدینی سعيد، عادل آذر، (1393)، ارزيابي عملكرد سازمان بر اساس شاخص هاي جوايز كيفيت – رويكرد DEA، دو ماهنامه علمي – پژوهشي دانشگاه شاهد، سال يازدهم، شماره 8، 1393.
[37]. Banker, R. D., Charnes, A., & Cooper, W. W., Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis, Management science, 30(9), 1078-1092, 1984.
[38]. Alinezhad, A., Kakavand, H., Kazemi, A., & Javad, M. O. M., Developing a multi-objective BCC model in grey environment. International Journal of Modelling in Operations Management, 5(1), 72-82, 2015.
[39]. صارمی، محمود، عابدینی، مهدی، ارزیابی و استخراج شاخص‌های مرتبط با آمادگی صنعت خودروسازی جهت پیاده‌سازی ERP، دانش مدیریت، 77 (20)، 15-31، 1386.
[40]. محمودی، جعفر، احمدی، فریدون، تعیین عوامل کلیدی موفقیت تعیین عوامل کلیدی موفقیت ERP در سازمان‌های دولتی ایران، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، 3 (13)، 67-88، 1390.
[41]. Maldonado, M., Factors impacting the success of ERP implementations in small and medium enterprises: an empirical assessment from Latin America. In Proceedings of the Fourteenth Americas Conference on Information Systems, July, 2009.
[42]. Ganesh, L., & Mehta, A., Critical success factors for successful enterprise resource planning implementation at Indian SMEs. International Journal of Business, Management and Social Sciences, 1(1), 65-78, 2010.